Wiktor Biegański

Wiktor Julian Biegański

Data i miejsce urodzenia	17 listopada 1892 Sambor
Data i miejsce śmierci	19 stycznia 1974 Warszawa
Zawód	aktor, reżyser, scenarzysta
Współmałżonek	Carlotta Bologni (rozwód) Maria Krystyna Bernard
Lata aktywności	1908–1965
Odznaczenia

Wiktor Julian Biegański (ur. 17 listopada 1892 w Samborze, zm. 19 stycznia 1974 w Warszawie) – polski aktor teatralny, filmowy i telewizyjny, reżyser, scenarzysta i producent filmowy.

Życiorys

Urodził się 17 listopada 1892 w Samborze, ówczesnym terenie w zaborze austriackim (ob. Ukraina w obwodzie lwowskim), w rodzinie Juliana, urzędnika ko­lejowego, i Kseni z Kamińskich (Ka­mieńskich). Ukończył Gimnazjum Św. Jacka i Szkołę Dramatyczną Michała Przybyłowicza w Krakowie. Od 1907 występował w przedstawieniach amatorskich. W teatrze zawodowym debiu­tował 16 lutego 1908 w Tarnowie, w dwóch rolach: studenta Blasa i prof. Żalskiego (Szkoła) w zespole objazdowym Eugeniusza Kalinowskiego. Od września 1908 zaangażowany do Teatru Miejskiego we Lwowie. Następnie był aktorem teatrów w Krakowie i Łodzi, gdzie zadebiutował jako reżyser teatralny.

W 1917 zorganizował Teatr Frontowy, na czele którego odwiedził polskich żołnierzy w austriackich jednostkach na froncie włoskim. W 1919 osiadł w Warszawie, z którą związał się przez następne 16 lat. Występował i reżyserował na deskach teatrów stołecznych, m.in. współpracował z Arnoldem Szyfmanem. Nie mogąc pogodzić pracy w teatrze i filmie, zawiesił pracę teatralną, do której powrócił w 1929. W latach 1932–1934 był wykładowcą w Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej. W 1935 przeniósł się do Krakowa i do 1938 pracował jako aktor i reżyser w Teatrze im. Juliusza Słowackiego.

Okres okupacji niemieckiej spędził w Krakowie, gdzie brał udział w tajnym nauczaniu gry aktorskiej i współpracował z konspiracyjnym zespołem kierowanym przez Adama Mularczyka. Po wojnie był aktorem i reżyserem teatrów w Krakowie, Katowicach, Wrocławiu, Gdańsku i Lublinie. Po powrocie do Warszawy grał i reżyserował w Teatrze Nowej Warszawy (1955–1956), a następnie występował na scenie Teatru Komedia, gdzie w 1965 przeszedł na emeryturę.

Występował również w słuchowiskach Teatru Polskiego Radia (1953–1969) oraz spektaklach Teatru Telewizji (1954–1963). Był członkiem za­służonym SPATiF-ZASP. Pozostawił tom wspomnień Remanent życia starego aktora (opublikowany w 1969).

Dwukrotnie żonaty. Od 24 stycznia 1927 był mężem włoskiej aktorki filmowej i malarki Carlotty Bologna (1909–2001), z którą miał syna. Po rozwodzie z Carlottą, 30 stycznia 1964 poślubił Marię Krystynę Bernard z domu Szczudło.

Zofia Jaroszewska i Wiktor Biegański w jednej ze scen przedstawienia Zakochana w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie (1936).

Pod koniec życia mieszkał w Domu Artystów Weteranów Scen Polskich w Skolimowie. Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 56-2-16).

Filmografia

Aktor:

• Dramat Wieży Mariackiej jako Rudolf (1913)
• Blanc Et Noir (1919)
• Carewicz jako carewicz (1919)
• Lokaj (1919)
• Tragedia Rosji i jej trzy epoki (1921)
• Przez piekło jako starszy robotnik Stanisław (1921)
• Otchłań pokuty jako Rysio, brat Mary (1923)
• Głos serca jako pan Ashmore (1931)
• Kobieta, która się śmieje jako dyrektor Brenton (1931)
• Bezimienni bohaterowie (1932)
• Dwanaście krzeseł jako profesor spirytysta (1933)
• Jego ekscelencja subiekt jako kierownik sklepu (1933)
• Zabawka jako Melicki, sąsiad Łatoszyńskich (1933)

• 

  Wiktor Biegański z żoną Carlottą i ich synem (1938).

  

  Grób Wiktora Biegańskiego na cmentarzu Powązkowskim

  Co mój mąż robi w nocy… jako doktor Diagnoziński (1934)
• Czarna perła jako dyrektor hotelu (1934)
• Młody las jako Żewakow (1934)
• Pieśniarz Warszawy jako Lolo, przyjaciel Juliana (1934)
• Jaśnie pan szofer (1935)
• Smarkula jako lekarz w szpitalu (1963)
• Przerwany lot (1964)
• Marysia i Napoleon jako arystokrata (1966)

Reżyser:

• Dramat Wieży Mariackiej (1913)
• Przygody pana Antoniego (1913)
• Pan Twardowski (1921)
• Zazdrość (1922)
• Bożyszcze. W sidłach uwodziciela (1923)
• Otchłań pokuty (1923)
• Wampiry Warszawy. Tajemnica taksówki nr 1051 (1925)
• Gorączka złotego (1926)
• Maraton Polski (1927)
• Orlę (1927)
• Kobieta, która grzechu pragnie (1929)

Scenarzysta:

• Dramat Wieży Mariackiej (1913)
• Przygody pana Antoniego (1913)
• Pan Twardowski (1921)
• Zazdrość (1922)
• Otchłań pokuty (1923)
• Wampiry Warszawy. Tajemnica taksówki nr 1051 (1925)
• Orlę (1927)
• Kobieta, która grzechu pragnie (1929)

Producent:

• Dramat Wieży Mariackiej (1913)
• Orlę (1927)
• Kobieta, która grzechu pragnie (1929)

Teatr TV

• Bezbronna istota A. Czechowa w reż. E. Wodnar (1954)
• Humoreski A. Czechowa w reż. E. Wodnar (1954)
• Wizyta na małej planecie G. Vidala w reż. Cz. Szpakowicza (1958)
• Anonimy G. Vidala w reż. Cz. Szpakowicza jako Generał Bell (1959)
• Bal manekinów B. Jasieńskiego w reż. Z. Hübnera (1961)
• Proces w Liege M. Marzyńskiego w reż. J. Gruzy (1963)
• Styks Z. Nienackiego w reż. J. Majewskiego (1963)

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
• Złoty Krzyż Zasługi (11 lipca 1955)
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)

Nagrody

• II nagroda na Festiwalu Polskich Sztuk Współczesnych za reżyserię oraz za rolę Matuszczaka w sztuce W stoczni Leopolda Rybarskiego w Teatrze Wybrzeże w Gdyni (1951)

Bibliografia

• Maśnicki J., Stepan K., Pleograf: słownik biograficzny filmu polskiego 1896–1939, Kraków 1996.

Linki zewnętrzne

• Wiktor Julian Biegański w bazie IMDb (ang.)
• Wiktor Julian Biegański w bazie Filmweb
• Wiktor Julian Biegański w bazie filmpolski.pl
• Wiktor Biegański, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09] .
• Wiktor Biegański w bazie filmpolski.pl
• Wiktor Biegański, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-10] .
• Wiktor Biegański na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”